Započinjanje biznisa u pravnom smislu je veoma bitna stavka svakog preduzetnika. Od izbora pravne forme (oblika) budućeg biznisa zavise mnoga kasnija pitanja koja mogu u mnogome olakšati ili otežati redovno poslovanje i uvećati ili smanjiti troškove posla. Ova pitanja na početku mogu djelovati bezazleno. Vremenom, ukoliko nisu od samog osnivanja dobro struktuirana i definisana, dovode do niza „neočekivanih” situacija, pravnih zamki i na kraju do toga da se iz iz jedne pravne forme, u kojoj se započeo biznis, pređe u drugu pravnu formu, sa kojom se zapravo moglo i trebalo krenuti od samog starta, i na taj način bi se mogle izbjeći sve komplikacije.
Prema kriterijumu uzajamne povezanosti članova društva, privredna društva se mogu podjeliti na društva lica i društva kapitala.
Registracija privrednih subjekata u Crnoj Gori vrši se u Centralnom registru privrednih subjekata.
Postoje četiri pravna oblika privrednih društava:
Ortačko društvo
Ortačko društvo je višečlano društvo koje osnivaju ortaci preuzimajući neograničenu solidarnu odgovornost za obaveze društva i poslujući pod zajedničkim poslovnim imenom. Ono se osniva radi sticanja dobiti. Društvo odgovara cjelokupnom svojim imovinom za preuzete obaveze.
Ovo društvo ima pravni subjektivitet. Akcenat je stavljen na zaštitu povjerilaca ovog društva, jer povjerilac ne mora da traži namirenje svog duga od društva, već može da traži ispunjenje duga od bilo kog člana. Ulog ortaka u ortačkom društvu može biti u novcu, stvarima i pravima, kao i u radu ili uslugama, koji su izvršeni ili treba da budu izvršeni. Ortačko društvo se osniva zaključivanjem ugovora ortaka u pisanoj formi.
Registracija ortačkog društva u CRPS vrši se na osnovu registracione prijave uz koju se dostavlja ugovor o osnivanju ortačkog društva.
Komanditno društvo
Komanditno društvo jeste privredno društvo koje osnivaju dva ili više fizičkih i/ili pravnih lica u svojstvu ortaka radi obavljanja određene djelatnosti, pod zajedničkim poslovnim imenom, od kojih najmanje jedno lice odgovara neograničeno za njegove obaveze (komplementar), a najmanje jedno lice odgovara ograničeno do visine svog ugovorenog uloga (komanditor). Komanditno društvo za svoje obaveze odgovara cjelokupnom imovinom. Nije propisan minimalni osnovni kapital društva.
Komanditno društvo osniva se ugovorom o osnivanju koji sadrži i oznaku “komanditno društvo”, lica koja su komplementar i komanditor i podatke o vrsti i visini uloga u društvo svakog komanditora. Komanditori ne mogu samostano raspolagati svojim udjelima u društvu i prenositi ih na treća lica. Traži se saglasnost svih ortaka.
Akcionarsko društvo
Akcionarsko društvo osniva jedno ili više fizićkih lica, akcionara, a osnovni kapital društva je podijeljen na akcije. Akcionari koji osnivaju društvo potpisuju osnivački akt i prvi statut društva. Osnivački akt akcionarskog društva se ne mijenja. Statutom se uređuje upravljanje društvom i druga pitanja u skladu sa Zakonom.
Statut i njegove izmjene i dopune donosi skupština običnom većinom glasova svih akcionara sa pravom glasa, osim ako je veća većina predviđena statutom.
Ovaj oblik organizacije ima brojne prednosti po pitanju početnog finansiranja preduzeća jer omogućava da se dosta kapitala prikupi iz većeg broja manjih uloga. Vlasnici akcija — akcionari na osnovu svog udjela u kapitalu preduzeća imaju tri grupe prava:
• pravo na dividendu (dio profita koji se isplaćuje akcionarima)
• pravo učestvovanja u odlučivanju (odnosi se na izbor uprave preduzeća)
• pravo na dio likvidacione mase u slučaju likvidacije preduzeća
Akcionari ne odgovaraju cjelokupnom imovinom za eventualne obaveze i dugove preduzeća, već samo kapitalom uloženim u preduzeće. Još jedna od prednosti je i profesionalni menadžment koji najčešće rukovodi akcionarskim društvom i odgovara akcionarima, čime se postiže razdvojenost uprave od vlasništva.
Društvo sa ograničenom odgovornošću
Društvo sa ograničenom odgovornošću je privredno društvo koje osniva jedno ili više pravnih ili fizičkih lica ulaganjem novčanih ili nenovčanih sredstava radi obavljanja djelatnosti pod zajedničkim nazivom, čiji je osnovni kapital podijeljen na udjele koji nemaju svojstvo hartija od vrijednosti.
Društvo može imati najviše 30 članova.
Društvo se osniva na osnovu ugovora koji zaključuju osnivači.
Ako društvo osniva jedan osnivač, osnivački akt je odluka jedinog osnivača o osnivanju društva. Punomoćnici osnivača u postupku osnivanja moraju imati punomoćje ovjereno u skladu sa zakonom. Glavna pogodnost ovog oblika privrednih društava u svijetu je u tome što je potreban manji kapital za registrovanje, a i zakonodavstvo koje se odnosi na ova društva je daleko manje imperativno nego kod akcionarskih društava.
Društvo sa ograničenom odgovornošću je fleksibilno društvo sa aspekta upravljanja društvom.
Privrednu djelatnost može obavljati i:
PREDUZETNIK
Preduzetnik je fizičko lice koje se bavi privrednom djelatnošću, a tu djelatnost ne obavlja za račun drugoga.
Preduzetnik je usmjeren na pokretanje i organizovanje poslovanja neke firme, sa ciljem stvaranja novog tržišta i ostvarivanja dobiti. Posao preduzetnika vezan je za sve vrste poslovanja. Razvija kreativnost i pospješuje rađanje ideja. Preduzetnik sam sebi kreira radno mesto, radne aktivnosti i djelatnost kojom će se baviti. Od majstora i zanatlije, do direktora velike svjetske korporacije. Jedino je važno da imaju originalnu ideju, potrebno znanje i energiju da slijede svoj poslovni san.
Ukolko razmišljate da osnujete preduzeće kontaktirajte naš tim stručnjaka kako bismo Vam dali adekvatnu ponudu za pružanje pomoći prilikom ostvarivanja tog cilja.